Rewolucja przemysłowa w Europie, napędzana przez postęp w dziedzinie robotyki i automatyzacji, przekształca oblicze współczesnych fabryk. Polskie przedsiębiorstwa, choć wykazują się niższym poziomem robotyzacji w porównaniu z innymi krajami europejskimi, stopniowo nadrabiają zaległości, inwestując w nowoczesne technologie produkcji.
Trend ten jest widoczny w kluczowych sektorach gospodarki, takich jak motoryzacja, chemia czy przemysł maszynowy. Wzrastająca liczba robotów przemysłowych, sięgająca obecnie ponad 11 tysięcy wdrożonych jednostek w Polsce, odzwierciedla rosnące zapotrzebowanie na automatyzację i digitalizację procesów produkcyjnych.
Pomimo wciąż niższego poziomu robotyzacji niż w najbardziej zaawansowanych gospodarczo krajach Europy, takich jak Niemcy, Szwecja czy Dania, Polska systematycznie zwiększa swój udział w tej dziedzinie. Kluczowym czynnikiem jest dążenie do podniesienia wydajności, produktywności oraz konkurencyjności polskich firm. Automatyzacja i zastosowanie sztucznej inteligencji w procesach produkcyjnych znacząco przyczyniają się do tych celów.
Rola automatyzacji w zwiększaniu efektywności
Przemysł 4.0 wprowadza nowe standardy w dziedzinie automatyzacji produkcji. Inteligentne fabryki wykorzystują zaawansowane technologie, takie jak Internet Rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (AI) oraz uczenie maszynowe, do znaczącego zwiększenia efektywności i produktywności. Systemy monitorujące i optymalizujące procesy w czasie rzeczywistym umożliwiają przewidywanie awarii i minimalizowanie przestojów, co przekłada się na ciągłość produkcji.
Automatyzacja pozwala na efektywniejszą produkcję zindywidualizowanych produktów, łącząc zalet produkcji masowej z elastycznością. Precyzyjne monitorowanie zużycia surowców i energii przyczynia się również do bardziej ekologicznych procesów produkcyjnych, zwiększając efektywność energetyczną w ramach przemysłu 4.0.
Kluczową rolę odgrywają również roboty współpracujące (coboty), które zwiększają wydajność, bezpieczeństwo i produktywność, wykonując złożone czynności we współpracy z ludźmi. Dzięki zaawansowanym systemom sterowania, roboty przemysłowe stają się coraz bardziej autonomiczne i zintegrowane z pozostałymi elementami zautomatyzowanego procesu produkcyjnego.
Rola automatyzacji w Przemyśle 4.0 polega na zintegrowaniu zautomatyzowanych systemów produkcyjnych, co umożliwia lepszą synchronizację i zarządzanie poszczególnymi procesami. Zautomatyzowane systemy produkcyjne obejmują produkcję, logistykę, kontrolę jakości i inne obszary, prowadząc do bardziej efektywnego, zautomatyzowanego i elastycznego środowiska produkcyjnego.
Przykłady wdrożeń robotów w europejskich fabrykach
Roboty współpracujące, zwane również cobotami, zyskują coraz większą popularność w europejskim przemyśle. Branże takie jak elektronika użytkowa, farmacja oraz spedycja i logistyka chętnie wdrażają te nowoczesne technologie do swoich linii produkcyjnych przyszłości.
Jednym z najciekawszych przykładów zastosowania cobotów jest firma Amazon. W swoich magazynach, koncern wykorzystuje roboty do transportu produktów bezpośrednio do kompletatorów, oszczędzając cenny czas i minimalizując fizyczne obciążenie pracowników.
Również w polskim przemyśle spożywczym, liderzy tacy jak Lubella z Grupy Maspex czy zakłady koncernu Unilever, wdrażają roboty współpracujące w celu zwiększenia efektywności produkcji. Branża mleczarska szczególnie chętnie sięga po te technologie ze względu na wysokie wymogi higieniczne i presję czasu.
Według danych, obecnie w przemyśle motoryzacyjnym pracuje ponad 165 robotów na 10 tysięcy pracowników, a w produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych – blisko 178. Te liczby pokazują, że unijne inwestycje w technologię robotyki są coraz bardziej widoczne w europejskich fabrykach.
Jakie wyzwania niesie automatyzacja
Wdrażanie robotyki w fabrykach napotyka na różne wyzwania. Ograniczenia przestrzenne, zużycie energii oraz wysokie koszty inwestycji to kluczowe bariery, zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw. Cena robota, nawet tańszych modeli jak ReBeL firmy Igus za około 27 tysięcy PLN, wciąż może być zbyt wysoka, uniemożliwiając opłacalność automatyzacji.
Złożoność automatyki i potrzeba zatrudniania wykwalifikowanych pracowników do programowania i konserwacji robotów to kolejne wyzwanie. Bezpieczeństwo i zgodność z normami, takimi jak ISO/TS 15066 dla współpracujących robotów przemysłowych, są kluczowe przy integracji kobotów z ludźmi. Dlatego istotne jest zatrudnienie doświadczonego integratora lub konsultanta, który zna przepisy i proces wdrożenia bezpieczeństwa pracy z robotami.
Ponadto, postęp w dziedzinie AI w przemyśle stawia nowe wymagania w zakresie umiejętności pracowników. Firmy muszą inwestować w szkolenia, aby pracownicy mogli efektywnie zarządzać i współpracować z coraz inteligentniejszymi systemami automatyki.
Trendy w przemyśle 4.0
Robotyka odgrywa coraz większą rolę w codziennej produkcji, a w ciągu najbliższych pięciu lat stanie się jej stałym elementem. Kluczowym trendem będą roboty wyposażone w narzędzia montowane na końcu ramienia (EOAT), dopasowane do konkretnych zadań. Sztuczna inteligencja umożliwi robotom poruszanie się w złożonych środowiskach i efektywniejsze wykonywanie skomplikowanych prac.
Branża prognozuje 16% rocznego wzrostu efektywności w latach 2024-2031, przy spodziewanym wzroście przychodów o prawie 100 mld USD. Integracja robotów stacjonarnych z autonomicznymi robotami mobilnymi (AMR) pozwoli na większą elastyczność w fabrykach. Dodatkowo, rozwój technologii LiDAR usprawni nawigację robotów mobilnych w przestrzeniach produkcyjnych.
Roboty w logistyce oraz automatyzacja to kluczowe trendy, które będą kształtować przyszłość przemysłu. Ich wykorzystanie pozwoli na zwiększenie wydajności, zmniejszenie kosztów oraz poprawę jakości produktów. Transformacja przemysłu w kierunku Przemysłu 4.0 jest napędzana przez innowacje, takie jak Internet Rzeczy, sztuczna inteligencja, robotyka i wirtualna rzeczywistość.
