W dzisiejszych czasach, kiedy społeczność międzynarodowa coraz większą uwagę przywiązuje do kwestii ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, energia ze źródeł odnawialnych staje się kluczowym elementem transformacji energetycznej. Wśród licznych projektów, które mają na celu zwiększenie udziału OZE w bilansie energetycznym, coraz większe znaczenie odgrywają innowacyjne rozwiązania oparte na wykorzystaniu potencjału oceanów i mórz.
Energia prądów morskich na całej kuli ziemskiej liczona jest w terawatach, a pływy morskie (przypływy i odpływy) mają mniejszy, lecz wciąż bardzo istotny potencjał wynoszący około 200 GW. Pierwsze elektrownie pływowe, takie jak ta we francuskiej Rance z 1966 roku czy pływowa elektrownia na Jeziorze Sihwa w Korei Południowej z 2011 roku, pokazują, że energia pozyskiwana z rytmu przypływów i odpływów może stanowić znaczące źródło czystej energii elektrycznej.
Rola mórz w zrównoważonej energetyce
Morza i oceany stanowią ogromne źródło odnawialnych źródeł energii, w tym energii z prądów morskich, pływów i fal. Energia z prądów morskich ma ogromny potencjał energetyczny, sięgający nawet terawatów, podczas gdy pływy morskie oferują około 200 GW mocy. Natomiast energia fal morskich, powstająca w wyniku oddziaływania wiatru z powierzchnią wody, zależy od prędkości, długości fali oraz gęstości wody.
Wykorzystanie zasobów energii morskiej może znacząco przyczynić się do zapewnienia zrównoważonej i niezawodnej dostaw energii, przy jednoczesnej ochronie środowiska. Elektrownie falowe i pływowe stanowią innowacyjne technologie, które pozwalają na pozyskiwanie energii z oceanów i mórz w sposób przyjazny dla środowiska.
W obliczu narastających wyzwań związanych z ochroną klimatu oraz koniecznością dywersyfikacji źródeł energii, odnawialne źródła energii z mórz i oceanów odgrywają kluczową rolę w budowaniu zrównoważonej energetyki przyszłości. Inwestycje w ten sektor nie tylko wspierają transformację energetyczną, ale także przyczyniają się do ochrony naszych cennych zasobów morskich.
Przykłady projektów energii morskiej w Europie
W Europie obserwujemy dynamiczny rozwój innowacyjnych technologii energetycznych w sektorze morskiej energii odnawialnej. Jednym z przykładów jest elektrownia pływowa Rance we Francji, która została uruchomiona w 1966 roku i ma moc szczytową 240 MW. W Polsce natomiast firma Polenergia rozwija trzy ambitne projekty morskich farm wiatrowych na Bałtyku: MFW Bałtyk 1, MFW Bałtyk 2 i MFW Bałtyk 3, o łącznej mocy 3000 MW. Te ostatnie dwa projekty, MFW Bałtyk 2 i MFW Bałtyk 3, mają moc 1440 MW i mogą zasilić ponad 2 miliony gospodarstw domowych.
Rośnie też zainteresowanie unijne inwestycje w energię z mórz, co znajduje odzwierciedlenie w projektach realizowanych na różnych akwenach. Przykładem może być Region Bretania we Francji, który planuje budowę parku energii falowej o mocy 10 MW w zatoce Audierne. Współpraca Seabased, szwedzkiej firmy technologii oceanicznej, z ENAG z Bretanii dotyczy budowy tego innowacyjnego systemu elektrycznego, który rozpocznie się od pilotażowego projektu 2 MW, a następnie zostanie skalowany do 10 MW.
Nowa generacja projektów offshore przyczynia się do znacznego rozwoju infrastruktury offshore w Europie. Według prognoz Rystad Energy, w 2022 roku w Europie zainstalowana moc offshore może przekroczyć po raz pierwszy w historii 4 GW. Liderem w tym zakresie mają być Wielka Brytania, Francja i Niemcy, a olbrzymie znaczenie będą miały też projekty w Norwegii, Włoszech i Hiszpanii oparte na zaawansowanych technologiach pływających farm wiatrowych.
Jakie wyzwania stoją przed tym sektorem
Rozwój technologii morskich energii odnawialnych stoi przed poważnymi wyzwaniami. Trudności techniczne w wychwytywaniu energii z prądów morskich oraz słabo zbadany wpływ ich wykorzystania na ekosystemy morskie stanowią znaczne ograniczenia. Wysokie koszty budowy i ograniczona dostępność miejsc o odpowiednich warunkach, takich jak duże różnice poziomu morza czy wysokie prędkości przepływu, hamują ekspansję sektora energetyki pływowej.
Konieczne są dalsze badania naukowe i postępy w technologii projektowania turbin, aby energia morska stała się efektywna ekonomicznie i przyjazna dla środowiska. Rozwój technologii morskich oraz ekologia energetyczna będą odgrywać kluczową rolę w pokonywaniu tych wyzwań i zapewnieniu zrównoważonego wykorzystania potencjału morskiej energii odnawialnej.
Pomimo tych trudności, energetyka morska odgrywa coraz większą rolę w transformacji energetycznej. Inwestycje w badania i innowacje w tym sektorze otwierają nowe możliwości, a rosnąca współpraca międzynarodowa pozwoli na przyspieszenie rozwoju tej perspektywicznej gałęzi odnawialnych źródeł energii.
Trendy w energii z odnawialnych źródeł
Rozwój nowych, innowacyjnych technologii energetycznych napędza rosnące zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii, szczególnie w sektorze morskim. Dynamiczna energia pływów, wykorzystująca długie tamy czy laguny pływowe do magazynowania energii, zyskuje na popularności. Jednocześnie obserwujemy wzrost zainteresowania farmami falowymi, szczególnie w krajach o długich liniach brzegowych, takich jak Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Rosja i Włochy.
W Polsce kluczową rolę odgrywa rozwój morskich farm wiatrowych, z takimi projektami jak Baltic Power Polenergii na Bałtyku. Ten trend w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego poprzez wykorzystanie energii morskiej w sposób ekonomiczny i ekologiczny nabiera coraz większego znaczenia. Międzynarodowa współpraca, taka jak Polish Offshore Wind Sector Deal, pomaga eliminować bariery i tworzyć mechanizmy wspierające sektor energii morskiej.
Polska ma doskonałe warunki, aby stać się zagłębiem morskiej energetyki wiatrowej dla całej Europy, z potencjałem zaspokojenia niemal 60% krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Jednak brak silnego wsparcia regulacyjnego może uniemożliwić realizację najbardziej korzystnego scenariusza rozwoju tego sektora. Wyzwania te wymagają skoordynowanych działań, aby w pełni wykorzystać odnawialne źródła energii morskiej i zapewnić zrównoważoną, tanią i czystą energię dla polskiej gospodarki.
