Lasy odgrywają kluczową rolę w ochronie środowiska i przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Dlatego też Unia Europejska realizuje ambitny projekt „Inteligentne lasy”, który wykorzystuje zaawansowane technologie do monitorowania i ochrony ekosystemów leśnych. Ten innowacyjny program, skupiający się na Polsce, pokazuje, w jaki sposób cyfryzacja i narzędzia IoT mogą wspomóc zarządzanie lasami i zapewnić ich zrównoważony rozwój.
Jednym z kluczowych elementów projektu jest Leśny Zakład Doświadczalny w Rogowie, który pełni rolę centrum badawczo-rozwojowego i testuje innowacyjne rozwiązania z zakresu Internetu Rzeczy (IoT). Dzięki zaangażowaniu Lasów Państwowych, które zarządzają około jedną trzecią terytorium Polski, technologia ta może być wdrażana w skali całego kraju.
Rola technologii w ochronie lasów
Nowoczesne technologie znajdują coraz większe zastosowanie w ochronie, monitorowaniu i zrównoważonym zarządzaniu naszymi lasami. Inteligentne systemy wykorzystujące sztuczną inteligencję oraz Internet Rzeczy odgrywają kluczową rolę w obszarze ochrony bioróżnorodności i przeciwdziałania zagrożeniom środowiskowym.
Doskonałym przykładem jest IoT LAB w Rogowie, utworzony we współpracy Lasów Państwowych, SGGW i T-Mobile. Centrum wykorzystuje zaawansowane czujniki i urządzenia Internetu Rzeczy do monitorowania w czasie rzeczywistym różnych aspektów środowiska, takich jak trasy przelotów bielików czy przepływ wody w strumieniach. Technologia Narrowband-IoT umożliwia efektywny przesył danych nawet z trudno dostępnych miejsc, wspierając zrównoważone zarządzanie lasami.
Rozwiązania oparte na AI znajdują także zastosowanie w walce z pożarami lasów. Systemy te pozwalają na szybsze wykrywanie zagrożeń i podejmowanie skuteczniejszych działań ratowniczych. Według badań, pożary są wykrywane średnio dwie godziny wcześniej dzięki zastosowaniu sztucznej inteligencji. To istotne, biorąc pod uwagę, że w samym tylko 2019 roku 2345 pożarów dotknęło 13 505 hektarów terenów leśnych w Polsce.
Technologie cyfrowe wspierają również monitoring środowiskowy, umożliwiając dokładniejsze śledzenie zmian w ekosystemach leśnych. Przykładem jest projekt w Ekwadorze, gdzie AI wykorzystywana jest do identyfikacji ponad 100 gatunków dzikich ptaków na podstawie dźwięków, co dostarcza cennych danych na temat bioróżnorodności.
Przykłady projektów wspieranych przez UE
Nowa strategia leśna UE 2030 kładzie nacisk na wykorzystanie technologii dronowych, inteligentnych czujników i prognozowania zagrożeń w celu ochrony lasów i adaptacji do zmian klimatu. Strategia ta obejmuje konkretny plan działania na rok 2030, łączący środki regulacyjne, finansowe i dobrowolne.
Jednym z kluczowych założeń strategii jest zasadzenie w UE co najmniej 3 miliardów dodatkowych drzew do 2030 roku. Szczególny nacisk kładziony jest na zrównoważone ponowne zalesianie i zalesianie, przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii dronowych i inteligentnych czujników do monitorowania i prognozowania zagrożeń.
Przykładem projektu wspieranego przez UE w ramach tej strategii jest inicjatywa „Inteligentne Lasy”, która łączy technologie dronowe, inteligentne czujniki i systemy prognozowania zagrożeń w celu ochrony i zrównoważonego zarządzania ekosystemami leśnymi. Projekt ten korzysta z zaawansowanych rozwiązań technologicznych, aby wspierać adaptację lasów do zmian klimatu.
Jakie korzyści przynosi monitoring lasów
Monitoring lasów dostarcza wielu cennych korzyści dla ekosystemów leśnych i całego społeczeństwa. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak kamery wideo, analiza obrazów oraz czujniki, możliwe jest szybkie reagowanie na zagrożenia, takie jak pożary, choroby drzew czy gradacje szkodników. Pozwala to na skuteczną ochronę lasów i zapobieganie poważnym szkodom.
Monitoring dostarcza również kluczowych danych do lepszego zrozumienia wpływu zmian klimatycznych na środowisko leśne. Umożliwia to planowanie działań adaptacyjnych, które pomogą w zachowaniu trwałości i różnorodności biologicznej lasów. Zebrane informacje są również cenne dla rozwoju zrównoważonej gospodarki leśnej, wspierając badania naukowe i optymalne zarządzanie zasobami naturalnymi.
Korzyści z monitoringu lasów wykraczają poza ochronę samych ekosystemów. Technologie takie jak kamery z algorytmami AI pomagają również w ochronie bioróżnorodności, poprawie jakości powietrza i wody, a także zwiększeniu pochłaniania CO2 przez lasy – kluczowego procesu w walce ze zmianami klimatycznymi. Monitoring lasów jest zatem niezbędnym narzędziem dla zrównoważonego rozwoju i ochrony przyrody.
Trendy w zastosowaniu technologii w ochronie przyrody
Ochrona przyrody coraz częściej korzysta z zaawansowanych technologii, takich jak AI, drony czy inteligentne czujniki. Precyzyjne monitorowanie stanu lasów i wykrywanie zagrożeń to możliwe dzięki dronowym oraz satelitarnym technologiom. Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe pozwalają na efektywną analizę danych środowiskowych, dostarczając cennych informacji do podejmowania decyzji.
Rozwój Internetu Rzeczy w zastosowaniach leśnych umożliwia zdalny monitoring kluczowych parametrów, jak wilgotność gleby czy ryzyko pożarów. Technologie mobilne wspierają również edukację ekologiczną i angażują społeczeństwo w ochronę przyrody. Jednym z nowych trendów jest również wykorzystanie technologii blockchain do śledzenia pochodzenia drewna, co pomaga w walce z nielegalnym pozyskiwaniem surowca.
Inteligentne rozwiązania technologiczne są zatem coraz częściej włączane w działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Pozwalają one uzyskać precyzyjne dane, usprawniając procesy monitorowania, prognozowania i podejmowania kluczowych decyzji w tym zakresie.
