Polska i inne kraje Europy Środkowej stają się coraz bardziej znaczącym ośrodkiem rozwoju innowacyjnych przedsięwzięć. Szacunkowa wartość polskiego rynku biotechnologicznego wynosi imponujące 15 miliardów złotych, a tempo jego wzrostu sięga około 10% rocznie. Czyż to nie imponujące dane? Przyjrzyjmy się bliżej tej wznoszącej się fali innowacji, która przebiega przez nasz region.
Niezaprzeczalnym liderem polskiego sektora biotechnologicznego jest Polpharma Biologics S.A. – największa firma biotechnologiczna w kraju, zatrudniająca aż 1047 osób. Jednak na tym nie koniec dobrych wiadomości – na ostatniej konferencji CEBioForum2023 zaprezentowano wiele innych inspirujących osiągnięć rodzimych startupów.
Nagroda za „Najbardziej Innowacyjny Startup” trafiła do firmy MODICA, która opracowała modułowe rozwiązanie do monitorowania urządzeń laboratoryjnych w bioprodukcji. Natomiast tytuł „Najbardziej Wpływowej Postaci” został przyznany prof. Piotrowi Garsteckiemu za jego imponujące naukowe i biznesowe dokonania. Doceniono również wkład dr Alicji Puścian z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w rozwój neurologii behawioralnej.
Rola regionalnych funduszy wsparcia
W Europie Środkowo-Wschodniej rośnie potencjał regionów do wspierania rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw, w tym startupów. Publiczne wsparcie inicjatyw klastrowych prowadzi do wzrostu konkurencyjności firm w ramach tych klastrów. Wsparcie klastrów zaawansowanych technologii jest kluczowym aspektem proinnowacyjnej polityki regionalnej. W Polsce tworzenie klastrów gospodarczych, w tym tych opartych na zaawansowanych technologiach, obserwowane jest od niespełna dekady.
Współfinansowanie klastrów ze środków Unii Europejskiej pozwala na ich dynamiczny rozwój. Jednak istnieje ryzyko rozproszenia środków publicznego wsparcia, dlatego efektywna forma wspierania klastrów zaawansowanych technologii jest istotna zarówno na poziomie regionalnym, jak i krajowym. Analiza konkurencyjności klastrów na bazie badań międzynarodowych pomaga w optymalnym ukierunkowaniu polityki proinnowacyjnej.
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) odgrywają kluczową rolę w generowaniu nowych miejsc pracy, zapewniając dwie trzecie całkowitego zatrudnienia w sektorze prywatnym w Unii Europejskiej. Dlatego Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych został uruchomiony, aby poprawić środowisko inwestycyjne dla MŚP i startupów w Europie. Regionalne fundusze wspierają też inwestycje aniołów biznesu, którzy stanowią często największe źródło zewnętrznego finansowania dla nowo utworzonych przedsiębiorstw.
Przykłady odnoszących sukces startupów
Ekosystem startupowy w Europie Środkowej, a zwłaszcza w Polsce, może pochwalić się wieloma przykładami odnoszących sukcesy młodych firm technologicznych. Znaczącą rolę w rozwoju tych startupów odgrywają fundusze venture capital (VC) działające w regionie oraz programy wsparcia oferowane przez instytucje krajowe i międzynarodowe.
– firma założona w 2016 roku, która opracowała innowacyjną technologię z zakresu sztucznej inteligencji. Startup ten otrzymał finansowanie z lokalnego funduszu VC i wykorzystał to wsparcie do dynamicznego rozwoju, wchodząc na międzynarodowe rynki. Ważną rolę odegrała również współpraca z partnerami z zagranicy, którzy dostarczyli know-how i dostęp do nowych rynków zbytu.
funduszy VC w Europie Środkowej oraz skorzystaniu z programów wsparcia startupów zdołał znacząco rozwinąć swoją działalność na rynkach krajowych, a następnie zacząć ekspansję międzynarodową. Współpraca z zagranicznymi inwestorami i partnerami biznesowymi okazała się kluczowa dla sukcesu tego przedsięwzięcia.
Przykłady te pokazują, że współpraca międzynarodowa oraz dostęp do funduszy VC w Europie Środkowej i programów wsparcia startupów może być istotnym czynnikiem w osiąganiu sukcesów przez młode, innowacyjne firmy technologiczne w Europie Środkowej.
Jakie sektory dominują w innowacjach
Polska zajmuje 38. miejsce w rankingu Global Innovation Index 2022, będąc w gronie 50 najbardziej innowacyjnych gospodarek świata. Raport WIPO pokazuje, że inwestycje w naukę i innowacje rosły w 2021 roku, pomimo pandemii. Zidentyfikowano dwie fale innowacji o największym potencjale: era cyfrowa i głęboka nauka. GII stał się narzędziem do budowy i rozwoju polityki innowacji, obejmując 81 wskaźników w siedmiu kategoriach.
Kluczowe sektory rozwoju, takie jak nowoczesne modele biznesowe i huby technologiczne, odgrywają kluczową rolę w innowacjach w Polsce. Transformacja w sektorze energetycznym jest obszarem kluczowym dla innowacji, gdzie integracja cyfryzacji i sztucznej inteligencji odgrywa kluczową rolę. Pojawiają się także innowacje w dziedzinie rozwiązań środowiskowych, jak startup zajmujący się niebezpiecznymi odpadami na dnie Morza Bałtyckiego.
Istnieje potrzeba ścisłej współpracy między instytucjami naukowymi a korporacjami, aby wspierać rozwój nowych pomysłów i technologii. Powstają również inicjatywy, takie jak „patronat startupowy”, mające na celu wspieranie młodych przedsiębiorstw w kluczowych obszarach innowacji.
Trendy w ekosystemach startupowych
Europa Środkowa staje się coraz ważniejszym centrum innowacji na kontynencie. Kraje takie jak Polska dynamicznie rozwijają swoje huby startupowe, tworząc ekosystem sprzyjający przedsiębiorczości. Wrocław, będący jednym z kluczowych ośrodków innowacji w Polsce, wyróżnia się niskim bezrobociem, wysokim PKB per capita oraz koncentracją branż takich jak IT, motoryzacja czy farmacja.
Zgodnie z najnowszymi raportami, Polska awansowała w globalnym rankingu innowacyjności, zajmując 38. miejsce. To pokazuje, że innowacje w regionie nabierają coraz większego znaczenia. Polskie firmy coraz lepiej radzą sobie na rynkach eksportowych, a Polska staje się atrakcyjnym celem dla inwestycji zagranicznych.
Wyzwaniem dla polskich startupów i firm jest dalsze wzmacnianie relacji gospodarczych z krajami UE oraz identyfikacja nowych, perspektywicznych rynków eksportowych. Kluczową rolę odgrywają tu wsparcie administracji oraz spójne działania instytucji państwowych. Efektywna promocja polskiej gospodarki za granicą, a także rozwój kanałów eksportowych to kolejne istotne czynniki sukcesu polskich innowatorów na arenie międzynarodowej.
